Dat is best een verrassende reactie en je bent vast benieuwd welke woorden er nog op de … horen te staan. Want als iemand zegt ‘wat naar voor jullie’ lijkt dat niet zo te passen bij dat je zoon gaat trouwen.
Ik zal je niet in onzekerheid laten. De hele zin was: “Dus je zoon gaat trouwen in Amerika en jullie kunnen daar vanwege het inreisverbod niet bij zijn? O wat naar voor jullie!”
Dit is een blog vanuit contextueel perspectief en ook al gaat het deze keer over mijn persoonlijke situatie, ik neem je graag mee vanuit de vier dimensies die de psychiater Nagy in het contextuele denken heeft beschreven. Nagy reikte die vier dimensies aan om de relationele werkelijkheid zo compleet mogelijk te beschrijven.
De feiten (1e dimensie)
Onze zoon Michiel trouwt morgen (14 aug) met zijn verloofde Hannah. Ze wonen in de VS (staat New York) en trouwen in Frederiksburg (Virginia). We waren van plan daar met ons gezin uit Nederland naar toe te gaan. We hebben Michiel door Corona al lang niet gezien hebben en Hannah hebben we nog nooit live ontmoet. Bij het plannen van de bruiloft in het voorjaar leken de voortekenen dat de inreisbeperkingen in de VS rond de zomer toch wel zouden zijn opgeheven. We hielden wel rekening met de kleine kans dat het niet live zou kunnen worden meegemaakt.
Europa ging open voor de Amerikanen (om de toeristen weer te kunnen verwelkomen) maar tegen veler verwachting in bleef Amerika dicht voor reizigers uit Europa. Zo is tot op heden de situatie dat Amerikanen (ook ongevaccineerd) gewoon naar Europa op vakantie kunnen en weer terug mogen zonder beperkingen, terwijl Europeanen, al zijn ze volledig gevaccineerd, niet de omgekeerde reis mogen maken. (Deze blog gaat niet over de exacte regeltjes. In werkelijkheid is het wat complexer en gaat het om een inreisverbod als je de afgelopen 2 weken in de EU bent geweest, maar die details laat ik hier verder achterwege.)
We hebben dus de reis moeten annuleren en gaan hier op afstand het feest mee vieren.
Wat IN de mens is (2e dimensie: Psychologie)
Waar de eerste dimensie zichtbaar en objectief beschreven kan worden, gaat het bij de tweede dimensie om wat er zich onzichtbaar in de mens afspeelt: gedachten en gevoelens. Er spelen behoorlijk uiteenlopende gevoelens een rol. Toen ik me maanden geleden voor het eerst indacht dat zij misschien zouden trouwen zonder dat wij er bij zouden zijn gaf dat haast een soort angstgevoel: ‘Dat zou toch nooit mogen gebeuren?!’ ‘Ik wil dat absoluut niet missen. Dat kan niet!’
Opeens voelde de afstand naar de VS een stuk groter, ook al was hij feitelijk nog gelijk.
Gevoelens speelden ook een grote rol bij de nieuwsberichten van de afgelopen maanden. Het ene moment blij en hoopvol, op het moment dat er berichten waren dat Biden naar de UK kwam en men verwachtte dat hij daar over versoepeling van de inreisbeperking zou praten. Een volgend moment waren er verdriet en boosheid. Boosheid op het moment dat de ongelijkheid ontstond dat Amerikanen wel naar de EU mogen komen, maar Europeanen niet naar de VS. Verdriet toen langzaam duidelijk werd dat de kansen kleiner en kleiner werden dat we er bij zouden kunnen zijn.
Vreemd genoeg (hoe raar kunnen gevoelens soms verlopen) gaf het haast een soort opluchting toen de onzekerheid voorbij was en we zeker wisten dat het niet door ging. En over die opluchting kun je je dan weer schuldig gaan voelen…
In de afgelopen maanden trof ik een Facebook groep van mensen die allemaal met dezelfde vraag zaten: wanneer kan ik van land X naar land Y. In die groep werden er feiten uitgewisseld, maar regelmatig lieten mensen ook hun gevoelens zien. Niet alleen in emoticons, maar ook in onthullingen waarin ze vertelden hoeveel spanning, verdriet, boosheid etc. het hen opleverde dat ze niet bij hun familie konden komen, een begrafenis niet mochten bezoeken etc.
Bij ons overheerste al die maanden vooral blijheid en dankbaarheid, ook al zijn de emoties van gemis/teleurstellingen er ook echt wel. Het is echter een keuze (en wie het boek ‘De Keuze’ van Edith Eger heeft gelezen weet hoe ver keuzes gaan) aan welke gevoelens je veel ruimte geeft. We kiezen er voor om naast verdriet ook te kijken naar de vele vele redenen die er zijn om dankbaar te zijn.
Wat TUSSEN mensen is (3e dimensie: Relaties)
Deze blog gaat vooral over de enorme kracht van relaties tussen personen die onderling altijd verschillend en verrassend blijven. Ieder mens wordt meer mens door de relaties met anderen. In deze situatie kunnen we meemaken hoe je een relatie kunt ervaren zonder de persoon te ontmoeten. Onze zoon hebben we sinds de jaarwisseling 2019/20 niet meer live ontmoet en zijn verloofde Hannah hebben we nog nooit live ontmoet.
Met Michiel hebben we altijd al prima contact gehad via allerlei media. Het lukt ons samen om niet alleen bij ditjes/datjes te blijven, maar ook om dieper te komen, ook al zou een live gesprek echt waardevoller zijn.
Met Hannah was dat natuurlijk heel anders. Wij hebben elkaar nog nooit ontmoet, dus een videogesprek was de eerste kennismaking.
In het algemeen gesproken heb je van alle mensen met wie je een relatie hebt een beeld in je hoofd. Dat beeld wordt gevormd op basis van verhalen, ervaringen, gesprekken, beelden etc.
Met Hannah hebben wij een aantal keren videogesprekken gehad. Op basis van die gesprekken én hoe je Michiel ziet reageren en deelnemen krijg je een beeld wie ze is. Ik vond het zelf opvallend hoe snel het klikte en vertrouwd aanvoelde. En ook al zou ik hen dolgraag live meemaken morgen op de trouwdag, toch voelt het nu al alsof ik ook haar écht ken.
Een grappig detail wat illustreert hoe dat in je brein werkt: het beeld dat je van de ander in je hoofd hebt is nooit compleet en wordt gevormd door wat je aan ‘input’ hebt gehad. Pas een paar weken geleden hadden we een videogesprek waarin ze aan het lopen waren en we haar zagen lopen. Opeens dacht ik: “waarom valt me dit nu op?” en realiseerde ik me dat het domweg de eerste keer was dat we haar zagen lopen omdat de input verder bestond uit videogesprekken op de bank en foto’s.
Wanneer kennen mensen elkaar? Ken jij Mark Rutte? Ik denk dat je ‘ja’ zult zeggen. Maar kent Mark Rutte jou ook? Vermoedelijk is het antwoorde ‘nee.’ Elkaar kennen is een heel bijzonder proces wat nooit klaar is. Je hebt een beeld in je hoofd van de ander en op basis van dat beeld doe je nieuwe uitingen in de relatie, maar het beeld is nooit af en nooit 100% de werkelijkheid. In een echte relatie mag de ander gewoon zichzelf zijn, ook als dat wat afwijkt van het beeld dat je in je hoofd hebt van die ander. Als beiden van elkaar geloven en merken dat ze zichzelf mogen zijn, is dat een mooie basis voor open-hartigheid en meer verbinding.
Hoe wegen we dit alles? (4e dimensie: relationele ethiek)
Terug naar de start van het verhaal. Iemand zei: “Dus je zoon gaat trouwen in Amerika en jullie kunnen daar vanwege het inreisverbod niet bij zijn? O wat naar voor jullie!” Ik begrijp heel goed dat de persoon dat zegt, maar eigenlijk voelde dat niet erkennend. Erkenning is dat de ander je écht ziet en dat laat merken. Voor mij overheerst dankbaarheid en ik heb zelfs zin in die dag! Als ik dan aan iemand (hoezeer ik het ook begrijp) moet uitleggen dat het niet overwegend naar is, levert dat een ingewikkeld gesprek op. Ik wil de gevoelens van de ander niet negeren, maar ik voel me er niet zo sterk in gezien. Voor mij zou het helpen als iemand niet zegt ‘O wat naar voor jullie’, maar ‘Ik zou dat heel erg naar vinden, maar hoe is dat voor jou?’
In de artikelen op deze blog gaat het vaak over erkenning omdat het zo krachtig is en onmisbaar om relaties in stand te houden. Erkenning was er dus zeker nodig voor alle gezinsleden en het bruidspaar zelf toen duidelijk werd dat onze live ontmoeting niet door zou gaan. Erkenning kan nooit volgens een standaardlijstje met geadviseerde zinnetjes plaatsvinden en kan in heel kleine dingen zitten. Zo maakte mijn vrouw bijvoorbeeld een film over Michiels leven die morgen wordt gedraaid op hun trouwfeest. De vriendin van hen die die film ontving in de VS om hem morgen te tonen is zelf video-editor en gaf er een flink compliment voor tegelijk met de uitspraak dat ze het heel erg jammer vond dat wij er niet bij konden zijn. Deze reactie voelde voor mij heel erkennend.
Een ander onderwerp uit de 4e dimensie is destructief recht: het recht dat je kan menen te hebben op vergelding naar iemand anders toe. In de eerder genoemde Facebook groep kwam ik ook diverse uitingen tegen van mensen die nogal destructief gerechtigd waren. Er kwamen dan flinke beledigende woorden naar ‘ze’ van de overheid die alleen maar op hun eigen belangen uit zijn. Wat opviel was dat diezelfde mensen een week later opnieuw even boos konden zijn. Als destructief recht in nieuw onrecht wordt omgezet verdwijnt het oorspronkelijke nare gevoel meestal niet. Het is beter om er erkenning voor te geven. De vrouw die op internet heel erg boos was op de overheid bleek een stuk te verzachten toen ze haar verhaal kon doen over de al maandenlange zorg voor een bejaard familielid die niet naar de VS terug kon.
Een laatste onderwerp uit de 4e dimensie gaat over de balans van geven en ontvangen. In elke relatie wordt gegeven en ontvangen. Ook in de relatie tussen mensen die elkaar nog nooit hebben ontmoet zoals tussen onze toekomstige schoondochter en ons. Het is fijn (en extra brandstof voor onze dankbaarheid) om te merken hoe er van beide kanten kan worden gegeven en ontvangen. Dat geven vindt plaats in tijd, aandacht, meedenken etc. Om een voorbeeld te noemen: wij (mijn vrouw en ik) bedachten dat we hen heel graag even zouden willen spreken op de trouwdag vóórdat we ze in de kerkdienst via de livestream zouden zien. Zij vonden dat prima en ruimden tijd in in de dagplanning zodat we even een meet&greet hebben. Een ander voorbeeld: zij willen graag dat we een bijdrage aan het trouwfeest geven in de vorm van een filmpje o.i.d. We hebben daar graag een invulling aan gegeven (die is nog geheim op moment van schrijven van deze blog), maar waarom ik die noem is dat het een mooi voorbeeld is dat in een goede relatie geven en ontvangen eigenlijk door elkaar lopen. Want voor hem/hen voelt het als ontvangen dat wij iets voor ze maken, maar voor ons beiden voelt het juist als ontvangen om dit aan hen te mogen geven.
De beleving van de balans verschilt tussen de personen in een relatie. Het is dus zaak (en bij afstandsrelaties ook nodig) om dat regelmatig ter sprake te brengen.
Meer lezen over geven en ontvangen? Op deze blog verscheen een serie van 7 artikelen hierover. Hier vind je de start.
Tot slot
Onze zoon gaat trouwen! Het is heel raar en naar dat we daar niet live bij zullen kunnen zijn en daar zullen ook zeker de nodige tranen over vloeien. Tegelijkertijd (en dat kan gelukkig gelijktijdig) zijn we vooral dankbaar en blij dat ze gaan trouwen. Het zijn twee mooie jonge mensen die 14 augustus in de Kerk hun Ja gaan uitspreken in vertrouwen op dezelfde God met wie wij ons ook zo verbonden voelen. Misschien maakt dat de afstand gevoelsmatig wel wat kleiner…
Plus nog een keer over delen... Delen blijkt dé manier te zijn waarop meer lezers deze artikelen vinden. Deel je mee?
Delen kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar Facebook, Twitter, LinkedIN of als link die je bijv. kunt e-mailen.
Wil je updates per e-mail ontvangen als er een nieuwe blog is? Schrijf je dan hieronder in. Let op: de e-mails komen bij sommige mensen in hun map voor ongewenste-mail. Als je de afzender als 'vertrouwd' accepteert gebeurt dat niet weer.