Welkom in het 3e (maar nog niet laatste) artikel van deze serie over je-zelf! Wellicht las je eerder dat er 3 artikelen zouden komen en dan zou dit het laatste artikel zijn. Door de reacties die ik kreeg én de hoeveelheid tekst voor het 3e artikel heb ik deze opgesplitst in meerdere artikelen waardoor het er in totaal 5 worden. In het eerste artikel van de serie ging het over je zelf-beeld en zelf-waardering. In het tweede artikel werd zelf-afbakening daar aan toegevoegd. In beide artikelen werd een stukje verhaal verteld over het bedrijf Marketech, waarin Jort, zijn vader Bernard en teamleider Evelien de hoofdrol speelden. Eerlijk gezegd was ik bij de start niet van plan er zo'n vervolgverhaal van te maken en was het verhaal puur illustratief bedoeld. Maar uit de reacties van heel wat lezers heb ik begrepen dat ik het haast niet kan maken om dit artikel niets meer over Jort te vertellen. Dus: het verhaal gaat door in dit artikel.
Eerst even: dankjewel!
Voor we echt beginnen: bedankt aan al die lezers die al een of meer artikelen deelden! Dat waardeer ik echt, want daarmee wordt het lezerspubliek breder dan mensen die ik al kende. Dus ook deze keer de vraag: als je dit artikel de moeite van het lezen waard vindt, deel het aub op Facebook/Twitter/LinkedIN. Onderaan het artikel staan de links waarmee je dat in een paar seconden doet.
Wat levert het je op deze blog te lezen?
Zoals eerder gezegd: deze miniserie zou eerst uit 3 artikelen bestaan. Dit 3e artikel zou te lang worden, dus is het opgesplitst en komen er later nog een 4e en 5e artikel. De onderwerpen voor artikel 3 tot en met 5 vallen allemaal onder het thema 'de vorming van je zelfbeeld in de praktijk'. Wat kun je verwachten?
Deze keer krijg je een extra inkijkje in de familiegeschiedenis van Bernard en Jort. Hoe is Bernard geworden zoals hij nu is?
Volgende keer komt er een artikel over je zelfbeeld in Coronatijd. Dat was de 1e keer al beloofd en daar zijn we dan eindelijk aan toe.
In het laatste artikel volgt een persoonlijke noot: wat leer ik zelf over de ontwikkeling van mijn zelfbeeld in mijn eigen leven? Daarin gaat het over onderwerpen zoals: de impact van geloof op je zelfbeeld (ik ben Christen) en: de impact die ik merk van de chronische progressieve spierziekte (FSHD) op mijn zelfbeeld.
Graven in het verleden van Bernard
Als ik met cliënten praat over hun familieverleden krijg ik in het begin vaak de aarzeling te horen dat men niet zo wil graven in het verleden. Een aparte term eigenlijk: 'graven in het verleden.' Misschien komt dat doordat we bij problemen ook wel eens zeggen 'nou, zand er over'. En dan hopen we dat het vanzelf voorbij gaat... Vanuit de Contextuele Benadering van de psychiater Nagy (daar vertel ik later meer over, maar niet in dit artikel) is het heel waardevol om onderwerpen uit de familiegeschiedenis te bespreken die nu impact hebben in het heden. We 'graven' dus niet om het graven, maar om de (soms eerst onzichtbare) knopen uit het verleden te ontwarren.
Bernard in gesprek met zijn moeder
In artikel 1 en 2 van deze serie las je over Jort. Jorts vader Bernard leek een grote invloed te hebben op hem qua keuzes of hij bijvoorbeeld wel of niet een presentatie durfde te gaan geven. Deze keer springen we ruim 30 jaar terug in de tijd naar de jonge jaren van Bernard die toen ongeveer 25 jaar oud was. Het huidige bedrijf Marketech zit in een indrukwekkend modern kantoorgebouw zit. Maar destijds heette het bedrijf nog 'Verhoog reclamewerken v.o.f.': het bedrijf van Bernards ouders: Thomas en Nienke Verhoog. Misschien schrijf ik ooit nog meer over het bedrijf in die jaren. Voor nu is het genoeg om te weten dat moeder Nienke met haar zoon Bernard aan de keukentafel van de kleine boerderijwoning zit. Die woning is de boerderij van Nienkes ouders geweest (ook dat is een verhaal waard), maar tegenwoordig hebben ze geen land meer en alleen nog een kleine schuur achter het huis die als werkplaats voor het bedrijf wordt gebruikt.
De woonkeuken is overdag gewoon kantoor en Bernard is net terug van een klantbezoek. "mam.." zegt hij zuchtend, "bij Walinga waren ze weer niet tevreden over wat Pa vorige week gemaakt had. De kleur van de folders was niet goed en de aantallen klopten ook niet." Moeder Nienke gaat wat rechterop zitten: "Ik denk dat we het niet langer moeten laten voortsukkelen Bennie" zegt ze. "Je vader brengt het bedrijf dat we met zoveel zorg hebben opgebouwd zo naar de afgrond. Hij is zo slordig en gemakzuchtig...!" Bernard ziet zijn kans schoon: "Ma, ik denk dat ik maar eens meer verantwoordelijkheden moet krijgen. Als ik de leiding van dit bedrijf zou hebben..." - Hij stopt even omdat iets in de reactie van zijn moeder hem alarmeert dat hij zich verspreekt - "Als wij samen de leiding zouden hebben, dan zou het flink kunnen groeien!" Hij kijkt zijn moeder verwachtingsvol aan. "Ik denk dat je het kunt jongen" zegt Nienke. "We stappen samen naar Pa en vertellen hem gewoon dat dit de enige manier is om het bedrijf eindelijk eens van de grond te kunnen krijgen. Hij ziet ook wel in volgens mij dat jij mijn zakelijk inzicht hebt geërfd, dus dan hij kan er niet omheen. Maar let wel Bernard," (en Bernard weet dat zijn moeder iets serieus wil zeggen als ze zijn volledige naam zegt) "ik eis van je dat je je volledig inzet. Ik heb mijn hele leven in dit bedrijf gestopt. Nu is je vader nog een remmende factor, maar als die rem er straks af is, dan wil ik nog meemaken dat we van de grond komen. Het is tijd om mijn inspanningen te verzilveren!" Bernard beaamt wat ze zegt, maar eigenlijk voelt het alsof ze zijn instemming niet eens nodig heeft.
Je verleden: bepalend voor wie je nu bent
Hoe dacht jij over Bernard na de eerste 2 afleveringen van deze miniserie? Wat herken je van de oudere Bernard uit die verhalen in de jonge Bernard uit dit verhaal? Er vallen allerlei onderwerpen op. Hoe zit het tussen moeder en zoon? Het klinkt alsof ze een bondje hebben ten opzichte van hun man/vader. Het kan best waar zijn dat Bernard meer lijkt op zijn moeder dan op zijn vader. Maar hoe kan hij zich verbinden met zijn vader als zijn moeder zo duidelijk een negatieve kijk op haar man heeft? Is Bernard vrij om te zeggen: "Ma, het bedrijf is nu van jullie samen. Bedenk eerst maar eens samen wat jullie willen. Ik heb twee ouders en ik wil met jullie beiden goed door een deur kunnen. Bovendien is pa wel rommelig, maar hij is ook creatief en dat moeten we niet vergeten"?
Bernards zelfbeeld is op het moment van ons verhaal (hij is dan ongeveer 25) al verregaand gevormd door zijn hele jeugd en jong volwassen jaren. Maar een zelfbeeld is nooit af of gegoten in beton. Ook een gesprek zoals hij met zijn moeder heeft is vormend. Hij leert dat zijn moeder hem waardeert, maar hij leert ook dat hij een missie meekrijgt van zijn moeder: maak mij gelukkig door het bedrijf te laten groeien.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat je vindt van Bernard, Jort, Nienke en Evelien. Wil je het laten weten in een reactie of een persoonlijk bericht?
Tot slot: zelfafbakening bij Nienke, Bernard en Jort
In het vorige artikel ging het over zelfafbakening: de duidelijke afgrenzing wat bij je eigen ik hoort en wat van de ander is. Een klein kind kan misschien nog zeggen 'jij maakt mij boos!', maar bij verdere ontwikkeling moet het leren dat het boos-gevoel echt van hemzelf is en dat het gedrag van de ander daar weliswaar invloed op kan hebben, maar dat de ander niet 'aan de knoppen zit' van jouw gevoel. Over de omgang tussen Bernard en zijn zoon Jort stelde ik de vraag of er misschien sprake was van een beperkte zelfafbakening bij Jort. Zijn zelfbeeld (toch écht van hemzelf) leek deels buiten hemzelf te liggen, namelijk bij Bernard.
In het verhaal van deze keer keken we een generatie eerder: de indringende opdracht die Bernard van zijn moeder Nienke kreeg op jongere leeftijd: zorg dat dit bedrijf alsnog een succes wordt zodat ik het niet voor niets heb gedaan. De vraag daarbij was: welke vrijheid was er nog voor Bernard om zijn eigen versie van zichzelf te worden? We keken nu naar 3 generaties. Zo'n 'intergenerationele' manier van kijken geeft je een ander beeld van Bernard. Zijn drive om het bedrijf te laten groeien leidde er wellicht toe dat hij ook meende beter dan Jort zelf te weten of Jort wel of niet zelfstandig kon presenteren.
Het blijven natuurlijk vragen, maar zou het zo kunnen zijn dat Bernard vanuit de nog altijd aanwezige drive om de opdracht van zijn moeder in te vullen over Jorts grenzen van zijn ikje ging? Dat lijkt niet onlogisch. In de hele keten gaat Nienke over de grenzen van zelfbestuur van haar zoon Bernard heen die een generatie later nog verregaand zijn invloed gebruikt over zijn zoon Jort. Wanneer een ouder een probleem heeft met zelfafbakening is het (zonder hulp/herstel) een risico voor het doorgeven van soortgelijke problemen naar de volgende generatie. In plaats van te veroordelen wat mensen deden, helpt het om te kijken naar hun relationele omstandigheden. Hoe zouden die voor oma/moeder Nienke zijn geweest? Als Nienke nog te spreken is, wat zou je aan haar willen vragen of over haar willen weten?
Het is gemakkelijk om vanuit een eigen verondersteld gelijk een oordeel te vellen over anderen. Moeilijker, maar veel waardevoller, is het om de ander écht te zien. Erkenning te kunnen geven voor zijn of haar positie. Daarvoor is het nodig met de ander te kijken naar zijn of haar leven én ook naar het verleden. Dan wordt 'graven in het verleden' een bijdrage aan het leven van de ander én aan jullie relatie.
Om af te sluiten: probeer je eens in te denken wat er aan tafel gebeurt als Jort bij zijn oma Nienke op bezoek komt. En hij stelt de vraag: "Vertel eens Oma, hoe was het vroeger. Wat waren uw dromen toen u jong was?"
Denk je dat anderen hier ook iets aan kunnen hebben? Deel het dan alsjeblieft... Dat kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar Facebook, Twitter, LinkedIN of als link die je bijv. kunt e-mailen.
Wil je updates per e-mail ontvangen als er een nieuwe blog is? Schrijf je dan hieronder in. Let op: de e-mails komen bij sommige mensen in hun map voor ongewenste-mail. Als je de afzender als 'vertrouwd' accepteert gebeurt dat niet weer.
Alvast hartelijk bedankt!