Je herinnert het je vast: de eerste periode van lock-down begin 2020. Er waren allerlei voorbeelden van saamhorigheid en vriendelijkheid. Applaus voor zorgverleners, de burgemeester van Zwijndrecht (waar ik woon) die een lied ging zingen voor ouderen die niet in de steek werden gelaten en thuisonderwijs dat verrassend snel op poten werd gezet door scholen én ouders.
En nu? Begin 2021 lijkt de rek er bij velen uit. Het NJI rapporteert dat vanwege Corona de spanningen in gezinnen zijn toegenomen. Door kortere lontjes ontstaan er sneller conflicten. Ook in de studentpopulatie nemen de psychische klachten toe. En misschien herken je het in je eigen leven ook: we zijn klaar met Corona, maar omgekeerd nog niet...
Hoe kan het nu dat bij bijna gelijke omstandigheden de sfeer toch juist minder goed wordt? Ik denk dat het veel met erkenning te maken heeft. Erkenning is een term die je in deze blog vaak zult aantreffen. Hij is uitgebreid uitgewerkt door de psychiater Nagy, de grondlegger van de zogenaamde Contextuele Benadering (daar zul je in deze blog óók veel over lezen).
Wat is erkenning? Erkenning is een manier om de ander te laten weten 'ik zie je'. Dat lijkt heel simpel, maar is in de praktijk een stuk lastiger. Om de ander te zien moet je iets willen geven aan de ander. Echte aandacht. Tijd om door te vragen. Ruimte om je te verdiepen in wat de ander écht vindt/zegt/meemaakt. Daar heb je een tankje voor nodig met 'positieve relatie-energie'. En nu komt het: dat tankje wordt onder andere gevuld door... ... erkenning te krijgen. Dus als je erkenning krijgt (je voelt je gezien, je mag er zijn) en je tankje is goed gevuld, dan ben je in staat om anderen te zien en hun tankje te vullen. En goed nieuws: als je dat in balans doet, raakt je eigen tankje niet leeg, maar wordt er juist voller van.
Maar waardoor gaat het dan toch mis? Het tankje kan ook leegraken door zorgen, tegenvallers, té lang iets aan de ander moeten geven wat je eigenlijk te veel energie kost. En als je jezelf niet meer gezien voelt, is het ook een stuk verleidelijker om de ander ook maar even links te laten liggen. En voor je het weet moppert iedereen op elkaar en voelt iedereen zich daar even ongemakkelijk over.
Neem een willekeurig gezin. Als de man zich vooral ongelukkig voelt omdat hij het zat is op de zolderkamer te zitten videobellen waarbij het lawaai van de kinderen hem steeds meer stoort kan hij het gevoel hebben 'terecht geïrriteerd' te zijn. De kinderen die al lang niet naar school kunnen én het zat zijn telkens te horen 'doe rustig, want papa is aan het bellen' hebben ook het gevoel 'tekort te worden gedaan'. En de vrouw? Die mag nog naar haar werk (ouderenzorg), maar ook daar is de rek er wel uit en ze komt steeds vermoeider thuis. Als manlief dan ook nog eens het eten niet klaar heeft en de kinderen hun taakjes niet gedaan hebben voelt ook zij zich terecht boos worden.
Hoe kom je er uit? Al die tankjes zijn toch leeg? Op het moment dat de emoties hoog oplopen is er vaak niet zoveel gelegenheid erkenning te geven. Maar ooit keert de rust weer. En wíe het ook maar doet: als er 1 persoon erkenning gaat geven kan het hele gezinssysteem opeens in een positieve stand komen. Als de man 's avonds tegen zijn vrouw zegt "Ik zat nog eens te denken. Het was knap ongezellig tijdens het eten en ik was boos op je omdat je zo chagrijnig deed, maar eigenlijk bedacht ik me: het is voor jou ook een heftige tijd: op je werk met al die maatregelen en hier thuis is ook veel anders. Ik denk dat ik te weinig oog heb voor je." kan dat zomaar een doorbreking van de negatieve spiraal worden. En de man zal zich zeker meer gezien voelen als zijn vrouw eens onder woorden brengt dat ze ook wel snapt dat hij dat thuis-bellen niet doet om het gezin te plagen, maar zelf ook maar in deze ongemakkelijke positie is dankzij Corona.
Erkenning heeft dus met begrip en waardering te maken, maar gaat dieper dan dat. Het ziet de ander écht. En juist dat gezien worden is voor ieder mens onmisbaar. Van levensbelang zelfs.
Je kunt zeggen: erkenning is waardering met een weerhaakje: je raakt er verbonden mee. En ook dat is onmisbaar voor de mens: je verbonden voelen met anderen.
Het 'tankje' dat gevuld wordt door erkenning, raakt ook weer leeg door allerlei zaken die nu juist in Coronatijd spelen (zorgen, sociale spanning). Dus is het van groot belang dat mensen elkaar blijven zien. Voel jij je erkend door deze blog? Of maakt het je tankje juist leger door miskenning? Laat het weten. Want niemand kan zonder verbinding en erkenning!
Vond je dit interessant? Schrijf je dan hieronder in om updates te krijgen.
Denk je dat anderen hier ook iets aan kunnen hebben? Deel het dan alsjeblieft... Dat kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar facebook, twitter, linkedin of als link die je bijv. kunt e-mailen. Alvast hartelijk bedankt!