In mijn praktijk als contextueel adviseur kom ik zeer uiteenlopende situatie tegen in gezinnen en familie(bedrijven). Terugkijkend op 2022 valt opnieuw op hoe ongelofelijk belangrijk erkenning is voor ieder mens. Erkenning: dat je elkaar écht (wezenlijk) ziet zoals je bent. Dat je er voor elkaar mag zijn zoals je echt bent en dat je aan elkaar laat merken: je doet er toe!
In heel wat relaties zijn mooie dingen gebeurd na soms jarenlange strijd. Ik schets een paar situaties. Ze zijn echt gebeurd, maar vanwege vertrouwelijkheid op details zodanig aangepast dat de personen niet herkenbaar zijn.
Een vrouw die in 2022 eindelijk vrij werd om te kiezen
Eind 2022 denk ik aan de jonge vrouw die in 2022 toch het familiebedrijf overnam. Al 20 jaar werkte ze in het bedrijf van haar ouders die door gezondheidsproblemen zelf niet meer de leiding konden behouden. Al die jaren had ze gewerkt voor een redelijk salaris, maar was nog geen aandeelhouder. In 2021 waren de gesprekken met haar vader begonnen over de overdracht. Maar toen bleek hoezeer de verwachtingen verschilden. Pa wilde de marktprijs voor de aandelen waardoor dochter zich diep in de schulden zou moeten steken. Ze was onthutst. Zag hij niet hoeveel ze al die jaren gedaan had voor het bedrijf? Dat het zonder haar nooit zo zou gegroeid? En sterker nog: dat zonder haar het bedrijf niet had kunnen bestaan?
De gesprekken liepen steeds stroever. Privécontacten werden zo pijnlijk dat ze afstand namen van elkaar. Pa en ma voelden angst: als dochter het niet zou overnemen, wat dan? Hun pensioen zat in het bedrijf en het was hun 'levenswerk'.
Ik praatte met haar en met de ouders. Al snel bleek dat ze heel weinig zicht hadden op elkaars geven. Toen pa's gezondheid wat was verbeterd had hij expres afstand gehouden van het bedrijf om zijn dochter niet voor de voeten te lopen. Tegelijkertijd had dochter de overtuiging dat haar ouders het niet meer aankonden en dat ze wel móest, ook al kostte het haar privé een groot offer: haar huwelijk liep spaak. Het deed pijn bij beiden toen ze aan elkaar vertelden hoe ze voor elkaar gezorgd hadden terwijl de ander juist iets heel anders nodig had gehad.
Juist dit zicht op elkaars échte 'ik' hielp beiden om ruimte te krijgen voor elkaar én voor zichzelf. Het zorgde voor een bijzonder moment toen de ouders tegen hun dochter vertelden dat ze het bedrijf mocht kopen voor een veel aantrekkelijker prijs, maar dat ze haar óók zouden respecteren als ze het niet deed en het bedrijf zou verlaten. Het was ruimte die de vrouw haar leven lang niet had gevoeld. Ze experimenteerde met de ruimte door in gesprek met haar ouders serieus te laten doorschemeren dat ze echt zou stoppen. De ouders bleken betrouwbaar in hun uitspraak: ze zouden het echt jammer vinden, maar voor de volle 100% respecteren. Deze gesprekken effenden de weg naar een overname die beiden in volle vrijheid aangingen. De overdracht is in 2022 afgerond en (geheel onverwacht) werkt haar vader nu juist weer meer in het bedrijf tot beider plezier.
Seksueel misbruik binnen een gezin
Eind 2022 denk ik aan de jonge ondernemer (100% eigenaar van familiebedrijf) die al jaren rondliep met een steeds zwaardere last op zijn geweten. Als puber had hij (we noemen hem Tom) jarenlang seksueel grensoverschrijdend contact gehad met zijn (veel) jongere broertje. Naarmate Tom ouder werd stond hem steeds scherper voor ogen hoe fundamenteel fout het was geweest wat hij had gedaan, ook al wist hij dat destijds nog niet. Zijn jongere broer (Mark) had ook jaren in het familiebedrijf gewerkt, maar werkte nu elders. In 2022 vroeg Mark een gesprek aan met Tom. Die voelde al aan dat het over het (inmiddels 20 jaar) bewaarde geheim zou kunnen gaan. In individuele gesprekken met de beide broers bleek mij al snel hoezeer ze voor elkaar gezorgd hadden. Mark had al die jaren gezwegen omdat hij Tom de ruimte wilde geven om het bedrijf te kunnen voortzetten. Nu het rustiger was én hij zelf niet meer bij het bedrijf werkte leek het hem de juiste tijd. Tom bleek al die jaren het gevoel te hebben gehad in de schuld te staan bij Mark en had hem (zelfs ten koste van zijn eigen gezin) allerlei financiële extraatjes toegeschoven.
In een emotioneel gesprek vertelden de beide broers aan elkaar hoe ze terugkeken op die periode. Tom vroeg in tranen om vergeving voor wat hij had gedaan. We spraken er lang over door. Toen beiden merkten dat er openheid mocht zijn, werd er meer en meer gedeeld. Mark zei dat hij al die jaren het graag wilde vergeten, maar dat dat niet lukte. Maar nu hij zag dat Tom écht inzag hoe fout zijn gedrag was geweest en dat Tom ook vertelde hoe hij zag hoe erg dit voor Mark was, gaf het Mark de bevrijding die hij al die jaren zocht. De erkenning en zelfonthulling luchtte beide broers enorm op en helpt hen om het (verre) verleden nu echt verleden te kunnen laten worden.
Ellende doorgeven van generatie op generatie
En ik denk eind 2022 aan een man (60+) die al jaren destructief gedrag laat zien naar zijn vier kinderen toe. De kinderen proberen al jaren het bedrijf van hun vader te runnen. Elke keer als er een succes is maakt de vader dat succes op een of andere manier kapot. Een grote klant wordt zodanig beledigd dat hij opzegt en hij gaat een huurcontract aan voor een veel te duur pand. Op verjaardagen en feestjes laat hij geen kans voorbij gaan om negatief over zijn kinderen te praten (die 'bedriegen' en 'profiteren') en zijn eigen zakelijk succes uitgebreid te belichten. In gesprek met hem bleek hoe hij eigenlijk jaloers is op het succes van zijn kinderen. Na lang praten komen we er in 2022 achter hoe hij zichzelf compleet voelt verdwijnen als zijn kinderen succesvol zijn. We praten over zijn eigen jeugd waarin zijn vader hem keihard behandelde en geen enkel succes gunde. "Het leek wel of ik er voor mijn vader niet mocht zijn." vertelde hij emotioneel.
Het was pijnlijk voor hem om in te gaan zien dat hij eigenlijk net zo als zijn eigen vader was geworden. Tegelijk hielp dat inzicht hem ook om te ontdekken dat hij nú de mogelijkheid had het anders te gaan doen. Dat lukte hem ook, zolang hij maar regelmatig erkenning kreeg voor het tragische verschil tussen zijn eigen jonge jaren en die van zijn kinderen.
In een gesprek met een broer van zijn overleden vader kreeg hij meer zicht op het gezin waar zijn vader uit kwam. Ook daar speelde hetzelfde patroon: enorme druk op prestatie en tegelijk: voortdurend onderuit halen van het succes van de ander.
Dit jaar ging hij in gesprek met zijn kinderen. Hij toonde veel berouw over zijn gedrag naar hen toe. Hoewel hij ook vertelde hoe zijn eigen jeugd was geweest, benadrukte hij elke keer weer dat hij nu vond dat dat geen excuus was voor zijn gedrag. Loyaliteit tussen ouders en kinderen is prachtig (op mooie momenten..): zijn kinderen vertelden uitgebreid wat het met hen had gedaan dat hij zoveel druk op ze uitgeoefend had, maar ze lieten ook merken in te zien hoe zijn eigen jeugd zo'n slechte leerschool was geweest. Toen de erkenning (het échte zicht op elkaar) op gang kwam, ontstond er verrassend snel genezing door nieuwe mooie relatiemomenten. De pijnlijke open wonden uit het verleden kunnen nu littekens gaan worden.
Erkenning in mijn eigen leven
In 2022 kreeg ik de mogelijkheid mee te doen aan een internationale workshop van medici op het gebied van spierziekten. Voor mij kwamen op een prachtige manier mijn ervaringskennis en mijn passie voor het Contextuele gedachtengoed bij elkaar. Dat leverde veel erkenning op, zeker ook toen de verhalen op deze blog veelvuldig gelezen werden en er mooie feedback kwam van andere patiënten en hun familieleden.
Erkenning was er ook in de vorm van een mooi kerstpakket dat ik van een jonge ondernemer kreeg die erg blij was met de hulp in 2022 die er aan bijdroeg dat hij alsnog het bedrijf van zijn ouders kon overnemen. Het voelde erkennend dat hij mij zag ondanks de grote drukte in zijn werkzame leven.
Niemand kan zonder erkenning. Ik ben daar in 2022 nog weer meer van doordrongen geraakt. Als erkenning in het gedrang komt en mensen het gevoel krijgen er niet meer toe te doen of niet te mogen bestaan voor de ander, komt er (vaak) een oerkracht los die het 'ik' wil beschermen. In zijn destructieve vorm kan die oerkracht grote nieuwe wonden maken, maar wanneer er erkenning ontstaat voor lijden (ook al blijft het gedrag verwerpelijk), dan blijkt diezelfde kracht opeens te helpen bij heling en genezing.
Plannen voor 2023
Ook al weet ik dat ik me geen zorgen voor de dag van morgen hoef te maken (een mooie Bijbelse les) en ook maar weinig invloed heb op de toekomst, het is wel mogelijk als mens te dromen en te plannen.
Ik hoop in 2023 nog meer met het Contextuele advieswerk voor ondernemers bezig te kunnen zijn (zie de net vernieuwde website van mijn praktijk: Remember). Daarnaast wil ik graag deze blog uitbreiden en zijn er ver gevorderde plannen voor een Vodcast: een podcast die zowel in audio als in video te bekijken/beluisteren is. Daarover binnenkort meer.
Ik wens je in deze dagen rond Kerst en de jaarwisseling zegen toe in alle relaties die je hebt en veel verbindende mogelijkheden om erkenning te geven en te ontvangen!
Marnix van Bruggen
Nog even iets belangrijks...
Vond je dit artikel het lezen waard? Deel het aub. Deze blog wordt bekender als jij daarin een handje helpt. Intussen komen er ook nieuwe lezers via Google zoekopdrachten, maar mond op mond reclame werkt nóg beter. Bedankt alvast als je wilt delen!
Delen kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar Facebook, Twitter, LinkedIN of als link die je bijv. kunt e-mailen.
Wil je updates per e-mail ontvangen als er een nieuwe blog is? Schrijf je dan hieronder in. Let op: de e-mails komen bij sommige mensen in hun map voor ongewenste-mail. Als je de afzender als 'vertrouwd' accepteert gebeurt dat niet weer.