Huwelijk - 7. Kan ChatGPT een hulpbron zijn voor huwelijken?

Deze keer: AI, wat is dat nu precies? ++ A.I. voor huwelijken ++ probeer het zelf in een speciale versie van ChatGPT ++ ervaringen van de testgroep

"We kregen mooie gesprekken door te testen met de ChatGPT versie die je maakte!"

Inleiding

Dit is voorlopig het laatste artikel in een serie die ik schreef over huwelijksrelaties. We keken naar mooie, maar ook moeilijke kanten van huwelijken. Hier vind je het eerste artikel van de serie als je (nog) eens rustig alles wilt lezen.

Dit laatste artikel gaat over een misschien wel onverwachte hulpbron voor huwelijken: een speciale versie van ChatGPT. Verderop in het artikel vind je een link naar die aangepaste versie waarmee je direct zelf anoniem en live ervaring kunt opdoen.

ChatGPT / A.I. Wat is dat nou precies?

Sommige lezers van deze blog gebruiken dagelijks AI voor allerlei taken. Als je al ervaring hebt, sla deze alinea gerust over. Ik geef een korte inleiding waardoor duidelijker wordt waarom ik het over ChatGPT heb als hulpbron voor huwelijken.

Verschillende deelgebieden van A.I.

A.I. is parapluterm voor een groep oplossingen. Er zijn A.I. systemen die zeer goed zijn met taal, anderen kunnen juist goed plaatjes of filmpjes maken en weer andere oplossingen helpen met het analyseren van Satellietfoto's om bosbranden te vinden. A.I. zelf is niet nieuw. Toen ik destijds (1988-94) aan de TU Delft Informatica studeerde en bij Philips werkte, heb ik al een systeem ontwikkeld dat planners van robots hielp om betere verdelingen van werk over de robots te vinden. Daarvoor gebruikte ik A.I. technologie.

Waarom er de afgelopen tijd enorm veel aandacht is voor A.I. heeft twee redenen:

1. Technisch is er enorm veel mogelijk geworden door extreem snelle/grote computers

2. De kwaliteit en toepasbaarheid van A.I. systemen is nu zo goed dat het door zeer veel gebruikers wereldwijd wordt ingezet.

Eén van de gebieden binnen het A.I. vakgebied gaat over taalmodelen (LLM: Large Language Model). Een bekend voorbeeld hiervan is ChatGPT, maar er zijn ook anderen die weer anders werken, maar wel een LLM zijn zoals Claude, Mistral (puur Europees) en Gemini.

Taal is een van de allerbelangrijkste manieren waarop mensen met elkaar kunnen communiceren. Al van jongs af aan leren we hoe klanken woorden vormen, woorden zinnen en zinnen een verhaal. Door taal kan de ene mens de andere bereiken en proberen te begrijpen. Er ontstaat door taal iets gezamenlijks tussen mensen (dat is ook de letterlijke vertaling van het Latijnse woord communicatie).

ChatGPT is een zeer bekend voorbeeld van een taal-vaardig A.I. systeem. Ik doe geen poging om te ver in de details te duiken, maar de naam ChatGPT is een afkorting die duidelijk maakt wat het systeem kan. GPT staat voor Generative Pre-trained Transformer. Op basis van ongelofelijk veel aangeleverd taalmateriaal ('Pre-trained') is een taalmodel gemaakt waarmee zinnen en (lange) teksten kunnen worden geanalyseerd en voorzien van een (vaak) heel logisch antwoord ('Transformer'). Dat antwoord gebruikt bestaande taal, maar kan wel nieuw zijn ('Generative'). Zo kan ik bijvoorbeeld een (waarschijnlijk) nog nooit gestelde vraag stellen 'Hoe zou Napoleon reageren als hij op bezoek zou gaan bij president Trump en daar voor het eerst een spelcomputer zou zien?' ChatGPT geeft daar een antwoord op waarin allerlei kennis voer Trump, Napoleon en spelcomputers wordt meegenomen. Hij kan er zelfs een fictief gesprekje van maken:

Je ziet in de dialoog dat het systeem ook voor Trump kenmerkend taalgebruik hanteert. Ook het striptekeningetje hieronder is door ChatGPT gemaakt.

De dialogen/gesprekken die met ChatGPT kunnen worden gevoerd voelen vaak natuurlijk aan. Alsof er een mens aan de andere kant zit... Dat is fascinerend en ook risicovol.

• Fascinerend: we kunnen in gesprek met iets wat niet iemand is. Terwijl de dialogen voor onszelf wel als 'echt' kunnen voelen. Dat biedt mogelijkheden om moeilijke vragen te stellen, ook als je die (nog) niet aan echte mensen durft te stellen.

• Risicovol: doordat het een computer is, kunnen gesprekken ontsporen zonder dat er iemand is die je daarin kan helpen. Zo zijn er juist in de afgelopen weken waarschuwingen gekomen om niet te lang dialogen met ChatGPT te voeren en om bepaalde onderwerpen (zoals bijv. depressie, suïcide etc.) zeker niet alleen met een A.I. systeem te bespreken, maar ook of alleen met een professionele hulpverlener.

Wat kan er?

In het afgelopen jaar ben ik (veel) bezig geweest met A.I. oplossingen. Iets wat mij persoonlijk fascineerde is dat je zeer uitgebreide dialogen kunt voeren met het systeem, waarbij ik het systeem ook kan vertellen hoe het moet reageren. Sterker nog: het systeem is in staat om verschillende rollen gelijktijdig te vertolken. Zo kan ik bijvoorbeeld eens oefenen hoe ik zou reageren op een gesprek waarin de ene persoon heel verbaal agressief reageert, terwijl een andere persoon zich beurtelings opstelt als slachtoffer of mij veroordelend toespreekt.

Regelmatig heb ik ook gespreksvoorbereidingen gedaan met behulp van ChatGPT, waarbij ik regelmatig heel creatieve vondsten kreeg die mij zelf verder hielpen dan ik alleen zou zijn gekomen.

Een paar eigenschappen maken ChatGPT (en soortgelijke systemen) heel geschikt voor gesprekken over huwelijken:

1. 'Natuurlijke' dialogen: Daarbij gaat het om het voeren van dialogen waarbij tijdens het hele gesprek kennis over eerdere stukken uit het gesprek wordt opgebouwd en gebruikt door het systeem. Als ik dus in het begin van het gesprek bijvoorbeeld heb verteld dat ik weinig tijd heb, dan kan er later in in het gesprek een reactie komen of ik nog wel tijd heb om door te gaan of niet.

2. Rollenspel: het systeem is in staat om rollen aan te nemen van fictieve personen. Zo kan ik een 'gesprekje' voeren met een gezin bestaande uit vader, moeder, zoon, dochter, waarbij ik allerlei informatie over die personen kan geven waarna de dialoogjes op die persoonlijkheden gebaseerd zijn.

3. Kennis toevoegen: bij ChatGPT is het mogelijk om extra kennis toe te voegen. Zo heb ik bijvoorbeeld een speciale versie kunnen maken (verderop in het artikel vind je de link) waarin de inhoud van alle artikelen over huwelijksrelaties is verwerkt.

4. Algemene gespreksvaardigheden: het is mogelijk om de dialogen zo te sturen dat deze erkennend, heel geduldig, begripvol en hoopgevend worden. Ook is het mogelijk om bepaalde dwaalwegen (onzinnige gesprekrichtingen) af te kappen op vriendelijke wijze.

Zijn er geen nadelen? Jazeker wel! Soms reageert ChatGPT (net als mensen) totaal niet gepast op wat je zegt of vraagt. Ook kan het zijn dat er een fantasiesituatie ontstaat (hallucineren) waarbij je zult merken dat het gesprek niet meer natuurlijk aan voelt. De afgelopen tijd zijn er verbeteringen doorgevoerd waardoor dat vrijwel niet meer gebeurt.

Een opmerking over privacy: ChatGPT kent een gratis versie en een betaalde versie. Voor beide geldt: als je een account aanmaakt dan kun je kiezen om een instelling uit te zetten dat je antwoorden voor training mogen worden gebruikt en je kunt je chatgeschiedenis uitzetten. Beiden helpen de privacy. Maar ook zonder die instellingen zijn je gesprekken niet door anderen in te zien.

Een speciale versie van ChatGPT als hulpbron voor huwelijken

Ik heb in de afgelopen maanden een versie van ChatGPT gemaakt die specifiek voor huwelijksrelaties kan worden gebruikt. Door dialoog-sturing, toevoegen van kennis en invoeren van bepaalde gespreksonderdelen (zoals adviezen en rollenspelen) ontstaat een systeem dat behoorlijk uitgebreide dialogen kan voeren over uiteenlopende aspecten van huwelijksrelaties.

Het systeem is nog in ontwikkeling en wordt nog aangepast, maar is nu al wel bruikbaar. Hieronder vind je de resultaten van diverse personen die het op mijn verzoek hebben uitgeprobeerd (waarvoor dank!!).

Je vindt deze hulpbron voor huwelijken hier.

Let op: het gebruik is op eigen risico. Neem geen grote beslissingen op basis van de dialogen met ChatGPT en schakel altijd professionele hulp in voor problemen waar je niet (samen) uitkomt. Gebruik de dialogen ook om samen verder te komen en niet als hulpbron om conflicten groter te maken.

Hoe gebruik je deze tool?

Bij de start van de tool kun je kiezen voor een aantal standaard 'situaties' of zelf een vraag stellen. De tool helpt je daarna bijvoorbeeld om:

• Gespreksonderwerpen voor een gezamenlijk gesprek tussen echtgenoten te vinden in de vorm van vragen;

• Een rollenspel te doen waarbij je voor jou of jullie moeilijke onderwerpen kunt uitspelen. Daarbij kun je zowel alleen tewerk gaan als ook samen. Als je samen een rollenspel met de tool doet, geeft hij feedback en suggesties. Dat kan je samen goed verder helpen; Je kunt zo'n rollenspel bijvoorbeeld gebruiken om voor jezelf lastige situaties 'droog' te oefenen;

• Tips te krijgen voor verder lezen/onderzoeken;

• En wat je verder zelf maar vraagt. Er zijn vele scenario's denkbaar.

Wat waren de ervaringen van de test-groep?

In de afgelopen weken hebben zo'n 10 personen geholpen met het uitproberen van de nieuwe tool die ik in ChatGPT maakte voor huwelijksrelaties. De testers kwamen uit verschillende groepen:

• alleenstaanden

• echtparen die vragen hadden over huwelijken van anderen

• echtparen met vragen over hun eigen huwelijk

• echtparen die geen actuele vragen/problemen hebben in hun huwelijk

• personen die in een scheidingsfase zijn beland of zijn gescheiden

Er is zowel door stellen (gezamenlijk) als door individuen ervaring opgedaan.

De ervaringen werden door diverse personen met mij via e-mail gedeeld, ook hebben diverse personen een vragenlijst beantwoord. Overwegend waren de ervaringen verrast en positief. Wel zijn er verbeterpunten en gebruikstips meegegeven. Hieronder vind je een aantal reacties gegroepeerd per vraag. Naast de reacties kreeg ik ook inhoudelijke tips voor verbetering van de dialogen/teksten etc.

Algemene indruk/ervaring

"Wij hebben hem samen gebruikt en vonden het erg leuk om als ondersteuning te gebruiken voor ons gesprek. We hebben hem (of haar?) Even uitgeprobeerd met serieuze dingen, maar ook met een grapje. Verrassend om te zien hoe meelevende antwoorden we kregen."

"Ik vind deze versie van ChatGPT echt een goed hulpmiddel om verder na te denken over de relatie."

"We hebben er lekker om gelachen, maar we merkten ook dat het best een hele goede ondersteuning is om met elkaar in gesprek te zijn."

"Echt indrukwekkend hoe deze tool werkt. "

"Ik had zorgen over huwelijk kinderen aangegeven, terwijl dat niet echt de opzet van de tool is volgens mij. En toch kreeg ik enorm goede en helpende antwoorden. "

"We vinden het echt heel indrukwekkend hoe bruikbaar het is . Groot voordeel is dat het gebruikt kan worden in de veiligheid van iemands eigen omgeving en toch heel bruikbaar en werkbaar is."

"Ik vond het zo leuk -en het ging zo goed!- dat ik op een bepaald moment een wekkertje heb gezet."

"Een nadeel vind ik dat de non-verbale communicatie totaal niet mee kan worden genomen."

"Positief vond ik het steeds herhalen van de kern van wat ik benoemde. Het voelt daardoor als een goede luisteraar die begrijpt waar ik het over heb."

Vind het uitermate griezelig mooi dat je direct constructieve feedback krijgt.

"Goede vragen om bij de kern te komen en aan te sluiten bij de gebruiker. Ik had verwacht dat het algemener zou zijn."

"Zeer bruikbaar en helpend, inclusief voorbeelden en manier van aanpakken. "

Ga je het vaker gebruiken? / Heb je tips?

"Ik denk dat we er nog wel vaker gebruik van gaan maken. Het is fijn om soms wat hulp te krijgen om iets onder woorden te brengen. Er is nog veel om te ontdekken. "

"We merken dat het bij een gezamenlijk gesprek beter is om het niet allebei te openen maar samen op 1 telefoon te werken. Of om samen dezelfde ChatGPT account te gebruiken."

"Ik heb printscreens gemaakt zodat ik de tips paraat  hebt voor mezelf en voor <...> als we rustig samen zijn…"

Wat vind je hierbij van het gebruik van een computer / A.I. systeem?

"Tegelijk vind ik het ook bizar wat zo'n ding allemaal kan en dat je dus eigenlijk met een apparaat praat. Best een beetje eng."

"Ik denk niet dat je zoiets 100 procent in plaats van persoonlijke gesprekken kunt doen, maar misschien wel in combinatie, waardoor meer mensen tegelijkertijd geholpen zouden kunnen worden als hiermee de frequentie van de live gesprekken naar beneden gaat.

Handig hulpmiddel bij de lange wachttijden in de GGZ dus. Verder zie ik ook wel een voordeel voor als je dingen misschien eerst moeilijk vind met een ander buiten je huwelijk te delen dit eerst hiermee te bespreken. 

"Zelf zou ik het niet wenselijk vinden als een robot de hele hulpvraag zou behandelen. Als mens heb je toch meer inzicht in alle processen die mee kunnen spelen"

Tot slot

De serie over huwelijksrelaties is voorlopig afgerond. Wat er hierna precies komt weet ik nog niet zeker. Er zijn ideeën voor een serie over de relationele kant van familiebedrijven. Heb je zelf wensen of ideeën, laat het mij alsjeblieft eens weten.

Wil je de link naar de ChatGPT tool delen met anderen? Leuk! Deel dan de link naar dit artikel.

https://www.tussenikenjij.nl/post/huwelijk-7-kan-chatgpt-een-hulpbron-zijn-voor-huwelijken

Alvast bedankt!

Disclaimer

Voor de uitgebreide disclaimer, zie onderaan het 1e artikel in deze serie.

Nog even iets belangrijks... 
Wil je dit artikel of deze blog delen? Je helpt er een ander mee én mij! En dat is voor jezelf denk ik ook een prettig gevoel. Probeer maar eens ;-)

Delen kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar Facebook, Twitter, LinkedIN of als link die je bijv. kunt e-mailen.

Wil je updates per e-mail ontvangen als er een nieuwe blog is? Schrijf je dan hieronder in. Let op: de e-mails komen bij sommige mensen in hun map voor ongewenste-mail. Als je de afzender als 'vertrouwd' accepteert gebeurt dat niet weer.