Het kán je haast niet ontgaan zijn: vandaag is het Ketikoti. En mocht je nog denken 'wat is dat ook al weer?...': op 1 juli 1863 werd de slavernij door Nederland afgeschaft in Suriname en de Nederlandse Antillen. Ketikoti betekent 'verbroken ketenen'. Ketikoti werd eerst met name door Surinamers gevierd. Inmiddels is het in Nederland de afgelopen jaren steeds bekender geworden.
Wat is er vandaag aan de hand met Ketikoti?
Er gebeurt rond Ketikoti van alles. Een paar voorbeelden: Vanmiddag hoorde ik nog een emotionele Surinaamse vrouw die op de radio vertelde hoe ze snakte naar excuses van de Nederlandse overheid; Een geschiedkundige benadrukt hoe jaar op jaar de overheid dichterbij een excuus komt maar veel te lang wacht; Steeds luider klinkt de roep om van Ketikoti een nationale feestdag te maken; een opiniepeiling maakt duidelijk dat de meerderheid van de Nederlanders een nationale feestdag niet ziet zitten en tot slot: burgemeester Halsema heeft zojuist excuses aangeboden voor de rol die Amsterdam speelde in de slavenhandel.
Wie moet nu eigenlijk aan wie excuses aanbieden?
Het zag er nu wel kloppend uit: de blanke burgemeester Halsema die voor een overwegend niet-blank publiek excuses maakt. Maar stel nu eens dat de burgemeester zelf een Surinamer was en zelf in haar voorouders slaven had gehad? Zou ze dan ook nog excuses kunnen aanbieden? En aan wie worden die eigenlijk gemaakt? Aan de mensen die vandaag de dag lijden onder discriminatie, etnische profilering en de sociale glazen wal? Of ook aan die Surinaamse man die weliswaar afstamt van een voorouder die slaaf was, maar nu zeer succesvol is als ondernemer en een grote gelukkige familie heeft?
Het gaat om erkenning!
Terwijl ik mensen soms grote woorden hoor gebruiken over dat 'ze' (de door ons gekozen regering) al veel te lang laf zijn geweest en nu eens over de brug moeten komen met hun excuses (en een enkeling voegt al toe dat er ook betaald moet worden) denk ik dat het over erkenning gaat. Over gezien worden; er toe doen en er mogen zijn!
Dan gaat het niet over excuses over iets wat je voorouders hebben gedaan aan voorouders van iemand anders, maar gaat het om gezien worden in het hier en nu.
Ik denk namelijk dat als er vandaag wordt besloten om Ketikoti een nationale feestdag te maken én de regering én de Koning bieden hun welgemeende excuses aan, maar verder verandert er niets, dan is de échte nood van de mensen die zich nu miskend voelen niet gelenigd. En waar gaat hun onvrede dan nog gezien worden?
Erkenning is nodig voor (nageslacht van) slachtoffers én daders...!
Niet alleen (nazaten van) slachtoffers, maar ook nazaten van daders verdienen erkenning. Na de tweede wereldoorlog werden kinderen van 'foute' ouders ernstig gediscrimineerd. Die kinderen hebben er weinig aan als er iemand namens hun ouders excuses maakt aan de slachtoffers van die ouders destijds. Ze hebben het nodig zélf gezien te worden: "vertel eens... hoe was het voor je dat je vader na de bevrijding juist gevangen werd gezet" of "Wat lijkt me dat vreselijk voor je, dat je nooit over het verleden van je vader en moeder hebt kunnen vertellen."
De kinderen van wie in het verleden dader en slachtoffer waren verdienen het om elkaar te zien in wat het betekent voor het hier en nu. Want je zult maar weet hebben van je voorouders waarvan je over-overgrootvader een slavenhandelaar was... Dat is wezenlijk niet anders (vind ik tenminste) dan dat je voorouders zelf slaaf waren: een afschuwelijk onrecht.
Geen Ketikoti feestdag, maar nationale dag van erkenning
Ik ben niet tegen Ketikoti, maar ik vind het te beperkend om alleen naar de afschaffing van de slavernij te kijken. Dat is iets historisch, wat natuurlijk geweldig is dat het toen gebeurde. Die historie heeft echter gevolgen in het heden: het jongetje dat merkt dat hij op school puur op basis van zijn huidskleur 'anders' behandeld wordt; De man die ondanks zijn uitstekende opleiding merkt dat hij tóch niet die baan krijgt omdat hij 'niet zo goed past in het team.'
Alle mensen hebben de existentiële behoefte om gezien te worden. Daar zou best een speciale nationale dag van erkenning voor mogen komen. En dan komt iedereen in beeld: de nazaten van slaven, de nazaten van daders, de kinderen van nu!
Trouwens: Hoezo afschaffing van de slavernij?
Een punt dat we bij de formele afschaffing van de slavernij niet moeten vergeten is dat er vandaag de dag wereldwijd meer mensen in slavernij leven dan ooit eerder in de wereldgeschiedenis. Tientallen miljoenen mensen worden als werk-slaaf of seks-slaaf misbruikt. Nu een feestdag voor de afschaffing van de slavernij te gaan houden lijkt me niet heel erkennend voor die vele miljoenen die vandaag (nu dus ook) als slaaf lijden. Wil je meer weten over hoe écht en ernstig slavernij ook nu nog is en wil je er iets aan doen? Kijk dan eens op www.ijmnl.org : de website van International Justice Mission Nederland die zich inzet voor bevrijding van slaven en het helpen beëindigen van de afschuwelijke economische en sociale systemen waarin het nog steeds kan voortbestaan.
Meer lezen?
Op deze blog www.tussenikenjij.nl staan regelmatig artikelen over relaties. Zo is er een hele serie over je zelfbeeld en over geven en ontvangen, waarin het juist ook over erkenning (de ander wezenlijk zien) is gegaan. Zie bijvoorbeeld dit artikel.
Vond je dit artikel waardevol genoeg om te lezen? Dan ken je vast ook andere mensen waar dat voor geldt. Deel het met onderstaande links. Alvast bedankt.
Delen blijkt dé manier te zijn waarop meer lezers deze artikelen vinden. Deel je mee?
Delen kan heel simpel met de icoontjes hieronder naar Facebook, Twitter, LinkedIN of als link die je bijv. kunt e-mailen.
Wil je updates per e-mail ontvangen als er een nieuwe blog is? Schrijf je dan hieronder in. Let op: de e-mails komen bij sommige mensen in hun map voor ongewenste-mail. Als je de afzender als 'vertrouwd' accepteert gebeurt dat niet weer.